Tüm Türkiye’nin doğa tarafından korkutucu bir uğultu ile uykusundan uyandırılışı ile başlayan kara gecede, hafızalara kazınan ve unutulması mümkün olmayan seslerin başında gelir ‘‘SESİMİ DUYAN VAR MI?’’
Hepimizin içini dağlayan, her deprem denildiğinde ilk akla gelen, acının sesi var mı denildiğinde ilk hatırlanan ses ‘’ SESİMİ DUYAN VAR MI?’’ Bu sesi 17 Ağustos 1999 da Marmara’da yıkılan200 binin üzerindeki ev ve iş yeri enkazının içinden yükselirken duyduk hepimiz. Kaybettiğimiz 17 binden fazla canımızın hepimizin beyninde, hepimizin kalbinde yarattığı sarsıntı, doğanın Marmara’da yarattığı sarsıntı ile yarışırdı!
Korktuk! Sarsıldık!
Doğanın karşısında kendi düzenimizi kafamıza göre kuramayacağımızı fark ettik. Tabiatla inatlaşmamak gerektiğini, oyunun kuralını bizim değil onun belirlediğini anladık. Günlerce hatta aylarca yanlış yapılaşmayı, doğal afetlere ne kadar hazırlıksız olduğumuzu konuştuk. Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu, buna göre tedbirler alınması gerektiğini, hem devletin hem vatandaşın üzerine düşeni yapması gerektiğini, bu işin şakası olmadığını anladığımızı söyledik. Müteahhitleri yargıladık, belediyelere kızdık, taşın toprağın altından sevdiklerimizi aradık, bu günü unutmayacağımıza yeminler ettik.
Ya Sonra?
17 Ağustos 1999 tarihinin, o kara gecenin üzerinden yıllar geçti. Biz her yıl aynı tarihte giden canlarımızı andık. Her 17 Ağustos’ta televizyonlara birkaç deprem profesörü davet ettik. Her 17 Ağustos’ta kendimizi hazır mıyız diye sorduk. Sonra arkamızı döndük unuttuk! Her doğal afette olduğu gibi, olduktan sonra yanıp yıkılıp, bir dahası için gerçek manada hiçbir şey yapmadık!
1509 İstanbul Depremi (7,2)
1939 Erzincan Depremi (7,9)
1976 Çaldıran Depremi (7,5)
1999 Gölcük (Kocaeli) Depremi (7,4)
1999 Düzce Depremi (7,2)
2003 Bingöl Depremi (6,4)
2011 Van Depremi (7,2)
2020 Elazığ Depremi (6,8)
2020 İzmir Seferihisar Depremi (6,6)
Tüm bu yıkıcı deprem felaketlerinden, daha doğrusu doğa olaylarından sonra olduğu gibi. Hiçbir şey yapmadık. Enkaz kaldırma çalışmaları bitip, yaralar bir nebze sarıldıktan sonra hepimiz korkularımızı unutup, tedbirsiz yapılaşmaya ve aldırmaz hayatlarımıza geri döndük.
Şimdi 7.0 ve daha büyük şiddetinde olacak bir depremde neler olacağını hatırlatarak yazımı sonlandırmak istiyorum. Depremde kaybettiğimiz tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, hepimize can sağlığı diliyorum.
İyi inşa edilmiş ahşap yapılardan bazıları yıkılırken; taş ve kafes yapıların büyük bir çoğunluğu temelleriyle birlikte yıkılır. Demiryolları eğilir. Birkaç yapı (özellikle taş) dışında tüm binalar ve köprüler yıkılır. Demiryolları büyük oranda eğilir ve bükülür. Bütün binalar yerle bir olur. Ufuk çizgisi oynak bir yüzeye dönüşür. Nesneler havada uçar.
Derya ÖZABA
Komşu Köyün Delisi
